Hielpijn! Help heb ik nu hielspoor?

Hielpijn is een veelvoorkomende klacht bij volwassenen. Soms ontstaat de pijn geleidelijk en soms plotseling, bijvoorbeeld na een dag lang lopen, sporten of staan. In deze blog leggen we uit wat hielspoor is, hoe het verschilt van een peesplaatontsteking en welke behandelingen verlichting kunnen bieden.

Hielpijn, hielspoor en andere oorzaken

Niet elke hielpijn is automatisch een hielspoor. Bij zowel volwassenen als kinderen komt hielpijn regelmatig voor, maar de oorzaak en behandeling verschillen. In dit artikel richten we ons op hielpijn bij volwassenen en bespreken we:

• De belangrijkste oorzaken van pijn onder de hiel
• Het verschil tussen hielspoor en peesplaatontsteking
• De symptomen van hielspoor
• Behandelopties van rust tot geavanceerde therapieën

Wat zijn de oorzaken van pijn onder de hiel?

Hielpijn kan door verschillende factoren ontstaan. De meest voorkomende oorzaken zijn:

• Overbelasting – Een plotselinge toename van sportactiviteiten of langdurig staan kan de peesplaat overbelasten.
• Veroudering – Naarmate we ouder worden, neemt de elasticiteit van pezen en spieren af, waardoor ze gevoeliger worden voor irritatie.
• Gewichtstoename of obesitas – Extra lichaamsgewicht vergroot de druk op het hielbeen.
• Trauma of letsel – Een harde landing na een sprong of een ongeluk kan de hielstructuren beschadigen.

Hoewel hielpijn vaak wordt aangeduid als hielspoor, is dat niet altijd de juiste diagnose. Het is belangrijk om het onderscheid te kennen tussen hielspoor en peesplaatontsteking (fasciitis plantaris).

Wat is hielspoor precies?

Een hielspoor is een kleine benige uitstulping (osteofyt) aan de onderzijde van het hielbeen. Deze ontstaat meestal bij de aanhechting van de peesplaat onder de voet, de fascia plantaris.
De naam ‘hielspoor’ komt van de gelijkenis met de sporen die cowboys vroeger op hun laarzen droegen.

Een hielspoor zelf veroorzaakt niet altijd pijn. Vaak is het juist de ontsteking van het omliggende weefsel (fasciitis plantaris) die verantwoordelijk is voor de klachten.

Wat is een peesplaatontsteking (fasciitis plantaris)?

Onder de voet loopt een sterke peesplaat de fascia plantaris die het voetgewelf ondersteunt en de druk bij elke stap opvangt. Wanneer deze peesplaat overbelast raakt, kan er een ontsteking ontstaan bij de aanhechting aan het hielbeen. Dit is de eigenlijke oorzaak van de meeste hielpijnklachten.

Een langdurige peesplaatontsteking kan er op termijn voor zorgen dat zich een benige verkalking vormt: het hielspoor.

De symptomen van hielspoor of peesplaatontsteking

Het meest herkenbare symptoom is de klassieke startpijn: pijn bij de eerste stappen in de ochtend of na lang stilzitten. De pijn bevindt zich meestal onder de hiel en neemt geleidelijk af na wat beweging.

Deze opstartpijn ontstaat doordat de peesplaat tijdens rust verkort en bij het opstaan plots op spanning komt. Een nachtspalk kan helpen door de pees ’s nachts licht opgerekt te houden, zodat u ’s ochtends minder pijn ervaart.

Welke behandelingen zijn er beschikbaar?

De behandeling hangt af van de ernst en oorzaak van de klacht. Meestal beginnen we met conservatieve behandelingen, die bij het merendeel van de mensen effectief zijn.

Conservatieve behandelmethoden

De eerste stap is rust en ontlasting van de hiel. Verminder activiteiten die pijn veroorzaken en gebruik eventueel pijnstillers. Verder kunnen de volgende hulpmiddelen helpen:

• Zachte siliconen hielkussens of zooltjes – zoals Bauerfeind Viscoheel, om schokken op te vangen.
• Steunzolen – confectie of maatwerkzolen ondersteunen het voetgewelf en ontlasten de peesplaat.
• Nachtspalk of Strassburg sok – houdt de peesplaat tijdens de nacht op lengte.
• Rekoefeningen – regelmatig rekken van de kuitspieren en peesplaat verbetert de doorbloeding en vermindert spanning.

Overige (progressieve) behandelmethoden

Als de klachten ondanks bovenstaande maatregelen aanhouden, zijn er andere behandelopties mogelijk:

• Shockwave-therapie – maakt gebruik van hoogenergetische geluidsgolven om het genezingsproces te stimuleren.
• Dry Needling – ontspant de spieren en verbetert de doorbloeding door kleine naaldjes in de triggerpoints te plaatsen.
• EPTE (percutane electrolyse) – een moderne behandeling die met microstroom ontstoken peesweefsel gericht aanpakt.
• Operatie – tegenwoordig zelden nodig, maar bij ernstige hielspoor kan een orthopedisch chirurg het benige uitsteeksel verwijderen.